Nowe przepisy prawne w IV kwartale 2019r.

Nowe przepisy prawne w IV kwartale 2019 roku

Zmiana warunków i trybu dokonywania zamiany nieruchomości rolnych Skarbu Państwa.

Od 1 listopada 2019 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie warunków i trybu dokonywania zamiany nieruchomości rolnych Skarbu Państwa.

Rozporządzenie określa zmiany w warunkach i trybie zawierania umów zamiany nieruchomości, na mocy których rolnicy przenoszą na Skarb Państwa własność nieruchomości w zamian za przeniesienie przez Agencję Nieruchomości Rolnych własności nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na tych rolników.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 7 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i trybu dokonywania zamiany nieruchomości (Dz. U. Nr 202/2019, poz. 1977).

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 2 marca 2009 r. w sprawie warunków i trybu dokonywania zamiany nieruchomości (Dz. U. Nr 45/2009, poz. 367).

USTAWA z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 84/2019, poz. 817, z późn. zm.).

Jednolity tekst ustawy o dodatkach mieszkaniowych.

Od 5 listopada 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o dodatkach mieszkaniowych.

Ustawa reguluje zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania dodatków mieszkaniowych oraz właściwość organów w tych sprawach.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 214/2019, poz. 2133).

Jednolity tekst ustawy o ochronie baz danych.

Od 5 listopada 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o ochronie baz danych.

Ustawa określa zasady ochrony baz danych niezależnie od ochrony przyznanej na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. Nr 216/2019, poz. 2162).

Niektóre definicje ustawy:

Baza danych - zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości.

Pobieranie danych - stałe lub czasowe przejęcie lub przeniesienie całości lub istotnej, co do jakości lub ilości, części zawartości bazy danych na inny nośnik, bez względu na sposób lub formę tego przejęcia lub przeniesienia.

Wtórne wykorzystanie - publiczne udostępnienie bazy danych w dowolnej formie, a w szczególności poprzez rozpowszechnianie, bezpośrednie przekazywanie lub najem.

Producent bazy danych - osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która ponosi ryzyko nakładu inwestycyjnego przy tworzeniu bazy danych.

Jednolity tekst ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

Od 7 listopada 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

Ustawa określa zasady przyznawania bankom środków z budżetu państwa, określonych w ustawie budżetowej, które udzieliły kredytów mieszkaniowych oraz bankom prowadzącym obsługę rachunków wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, jak również zasady udzielania premii gwarancyjnych.

Przepisy ustawy stosuje się do kredytów mieszkaniowych udzielonych i spłacanych na warunkach określonych przez Radę Ministrów.

Podstawa prawna:

USTAWA o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. Nr 216/2019, poz. 2162). 

 

Zmiany w zakresie norm ukształtowania terenu i roślinności w pobliżu torów kolejowych.

Od 12 listopada 2019 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych.

Rozporządzenie określa zmiany w zakresie norm ukształtowania terenu i roślinności w pobliżu torów kolejowych.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 4 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (Dz. U. Nr 209/2019, poz. 2061).

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (Dz. U. Nr 176/2014, poz. 1227).

USTAWA z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 76/2019, poz. 710, z późn. zm.).
 

Jednolity tekst ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. 

Od 13 listopada 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

Ustawa określa zasady gromadzenia oszczędności, finansowania przez Bank Gospodarstwa Krajowego niektórych przedsięwzięć inwestycyjno-budowlanych mających na celu budowę lokali mieszkalnych oraz zasady działania towarzystw budownictwa społecznego.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 26 października 1995 r.  o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. Nr 219/2019, poz. 2195).
 

Poprawa jakości powietrza i ograniczenie tzw. niskiej emisji powstającej w wyniku spalania węgla w piecach domowych. 

Od 14 listopada 2019 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy – Prawo ochrony środowiska.

Celem ustawy jest poprawa jakości powietrza i ograniczenie tzw. niskiej emisji powstającej w wyniku spalania węgla w piecach domowych.

Wprowadzane regulacje umożliwiają odstąpienie od wyrażonej w art. 171b ustawy – Prawo ochrony środowiska - zasady swobodnego przepływu towarów, która w dotychczasowym brzmieniu przepisów miała charakter bezwzględnie obowiązujący. Wprowadzone przedmiotową ustawą przepisy wskazują konkretny produkt (tj. kotły na paliwo stałe o znamionowej mocy cieplnej nie większej niż 500 kW), do których nie będzie stosowana zasada swobodnego przepływu towarów, wskazując jednocześnie przesłanki takiego odstąpienia, którymi są potrzeba ograniczania negatywnego wpływu na środowisko oraz zdrowie i życie ludzi. Oznacza to, że zakazane będzie  wprowadzanie na polski rynek kotłów niespełniających krajowych wymogów emisyjności wyprodukowanych lub dopuszczonych do obrotu w innych krajach Unii Europejskiej, w Turcji lub zgodnie z prawem wyprodukowanych w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG).

Zgodnie z przedmiotową ustawą, instytucją obowiązaną do przeprowadzenia kontroli podmiotów wprowadzających do obrotu kotły na paliwo stałe będzie Inspekcja Handlowa. Kontrolowana będzie m.in.: zgodność urządzeń z wymaganiami, w tym poprzez badania laboratoryjne kotłów, posiadanie odpowiedniej dokumentacji, świadectw, certyfikatów itp.

Przedmiotową ustawą wprowadzono dodatkowo przepisy umożliwiające nałożenie administracyjnych kar pieniężnych za naruszenie zakazu wprowadzania do obrotu kotłów na paliwo stałe niespełniających wymagań, określonych w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe. Kary mają wynosić od 10 tys. zł do 5% przychodu przedsiębiorcy osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym. Zgodnie z ustawą, karę pieniężną będzie wymierzał, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej właściwy ze względu na miejsce przeprowadzenia kontroli.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 211/2019, poz. 2087).

USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 145/2019, poz. 1396, z późn. zm.). 

 

Jednolity tekst ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Od 14 listopada 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Ustawa określa zasady prowadzenia ksiąg wieczystych.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 220/2019, poz. 2204).
 

Zmiana zasad nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości. 

Od 21 listopada 2019 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości.

Nowela jest wynikiem licznych zmian ustawy o gospodarce nieruchomościami, które wymagały zmian rozporządzeń wykonawczych.

Organizator praktyki zawodowej oraz podmiot prowadzący praktykę zawodową 

W porównaniu do wcześniej obowiązującego Rozporządzenia nowelizacja zmienia definicję wcześnie treści aktualnie, pojęć „organizatora praktyki zawodowej” oraz „prowadzącego praktykę zawodową” kandydatów na rzeczoznawców majątkowych.

Za „organizatora praktyki zawodowej” mają być w dalszym ciągu uważane związki stowarzyszeń rzeczoznawców majątkowych oraz izby gospodarcze zrzeszające przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie szacowania nieruchomości, z tą jednakże różnicą (nowość), iż organizatorem takim będą mogły być tylko takie:

• związki stowarzyszeń rzeczoznawców, w których co najmniej połowę członków stanowią rzeczoznawcy majątkowi, oraz
• izby gospodarcze, w których co najmniej połowę członków stanowią przedsiębiorcy, o których mowa w art. 174 ust. 7 pkt 1 GospNierU, czyli rzeczoznawcy majątkowi prowadząc we własnym imieniu działalność gospodarczą jednoosobowo lub w ramach spółki osobowej w zakresie szacowania nieruchomości.

Z kolei, za „prowadzącego praktykę zawodową” będzie należało już rozumieć:

• rzeczoznawcę majątkowego lub rzeczoznawców majątkowych, którzy wykonują działalność zawodową, o której mowa w art. 174 ust. 1 GospNierU, nieprzerwanie przez okres co najmniej trzech lat w (nowość) ciągu 5 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o wpis na listę prowadzących praktykę zawodową. W uzasadnieniu przepisów zmieniających wskazano bowiem, iż mając na uwadze, że aktualnie rozporządzenie nie precyzuje w jak odległej przeszłości warunek prowadzenia działalności przez okres co najmniej 3 lat można uznać za spełniony, konieczne stało się ograniczenie tego okresu,
• przedsiębiorcę prowadzącego działalność w zakresie szacowania nieruchomości,
• organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych, oraz
• uczelnię,

Należy przy tym pamiętać, że podmioty te muszą być wpisane na listę prowadzących praktykę zawodową, prowadzoną przez organizatora praktyki zawodowej.

Zasady odbywania praktyki zawodowej 

Zmianie uległ również zakres i sposób sporządzania w ramach praktyki zawodowej, odbywanej przez kandydatów na rzeczoznawców majątkowych, wymaganych projektów operatów szacunkowych z uwzględnieniem właściwych metod wyceny wartości nieruchomości.

Modyfikacji poddany został w związku z tym także zakres tematyczny projektów operatów sporządzanych podczas praktyki zawodowej. Przesądzono przy tym, że każdy z co najmniej sześciu sporządzonych w ramach praktyki zawodowej projektów operatów szacunkowych powinien dotyczyć innej nieruchomości. Jak zwrócili bowiem na to uwagę projektodawcy, w dotychczasowej praktyce zdarzały się często przypadki, w których kandydaci na rzeczoznawców majątkowych sporządzali projekty co najmniej sześciu operatów, w których przedmiotem wyceny była jednakże jedna (ta sama) nieruchomość, z tym, że wyceniana dla różnych celów.

Inne zmiany 

Nowością jest wprowadzenie przepisu zapewniającego ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa możliwości dokonania wykreślenia z centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych, rzeczoznawcy majątkowego w przypadku powzięcia informacji o jego śmierci.

Co do innych zmian, należy wymienić nowe wzory świadectwa nadania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości oraz nowe zasady ubiegania się o wydanie świadectwa nadania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości dla obywateli państw członkowskich UE, którym na zasadach określonych w obowiązujących przepisach uznano kwalifikacje do wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW, INWESTYCJI I ROZWOJU z dnia 16 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości (Dz. U. Nr 215/2019, poz. 2139).

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I ROZWOJU z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości (Dz. U. Nr 56/2018, poz. 506).

USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 228/2018, poz. 2204, z późn. zm.).
 

Wymagania dla ogrodzeń lotnisk użytku publicznego. 

Od 22 listopada 2019 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 10 października 2019 roku w sprawie wymagań dla ogrodzeń lotnisk użytku publicznego.

Rozporządzenie określa wymagania, jakim powinno odpowiadać ogrodzenie lotnisk użytku publicznego, o których mowa w art. 59a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy – Prawo lotnicze.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 10 października 2019 r. w sprawie wymagań dla ogrodzeń lotnisk użytku publicznego (Dz. U. Nr 216/2019, poz. 2155).

USTAWA z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 162/2019, poz. 1580, z późn. zm.).
 

Zmiany zasad wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. 

Od 4 grudnia 2019 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.

Nowela ma na celu dostosowanie rozporządzenia do zmienionych przepisów prawnych. Zmiany dotyczą m.in.:

• dostosowanie zapisów rozporządzenia do aktualnej treści art. 148 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w części dotyczącej rozliczenia nakładów poniesionych przez właściciela lub użytkownika wieczystego na budowę urządzeń infrastruktury technicznej przy ustalaniu opłaty adiacenckiej z tego tytułu (uchylenie §40 ust. 4),
• dostosowanie zapisów rozporządzenia do nomenklatury stosowanej na gruncie obowiązujących przepisów prawa geologicznego i górniczego (§ 46 i § 47 ust. 1),
• dostosowanie zapisów rozporządzenia do zmian wynikających z wcześniejszego uchylenia art. 158 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który nakładał na rzeczoznawców majątkowych obowiązek sporządzania oraz przekazywania właściwym organom prowadzącym kataster nieruchomości wyciągów ze sporządzonych operatów szacunkowych (§ 56 ust. 5),
• korekta zapisów dotyczących stosowania przez rzeczoznawców majątkowych pieczątek, która wynika z wcześniej przyjętego (28 czerwca 2018 r.) przez Radę Ministrów dokumentu rządowego pt.: „Informacja dotycząca deregulacji obowiązku stosowania pieczęci/pieczątek przez obywateli i przedsiębiorców” (§ 57 i § 57a),
• dostosowanie zapisów rozporządzenia do aktualnej treści art. 156 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami odnoszącej się potwierdzania aktualności operatu szacunkowego przez rzeczoznawcę majątkowego, który go sporządził (§ 58).
  
  

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 23 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 223/2019, poz. 2250).

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207/2004, poz. 2109).

USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 228/2018, poz. 2204, z późn. zm.)

Jednolity tekst ustawy - Prawo bankowe. 

Od 5 grudnia 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy - Prawo bankowe.

Ustawa określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych, a także oddziałów instytucji kredytowych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków.

 

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. Nr 235/2019, poz. 2357).

USTAWA z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 140/2019, poz. 1358).

USTAWA z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. Nr 153/2019, poz. 1495).

USTAWA z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz. U. Nr 168/2019, poz. 1649).

USTAWA z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 207/2019, poz. 2020).

USTAWA z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 210/2019, poz. 2070).

Jednolity tekst ustawy o kosztach komorniczych. 

Od 6 grudnia 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o kosztach komorniczych.

Ustawa określa wysokość kosztów komorniczych i zasady ich ponoszenia oraz tryb postępowania w sprawach dotyczących tych kosztów.

Koszty komornicze obejmują wydatki komornika sądowego, poniesione w toku prowadzonego przez niego postępowania egzekucyjnego, innego postępowania albo dokonywania innych czynności oraz opłaty komornicze.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. Nr 236/2019, poz. 2363).
 

Sposób i tryb przeprowadzania przetargów na sprzedaż lub zawarcie umowy o oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wchodzących w skład Krajowego Zasobu Nieruchomości. 

Od 11 grudnia 2019 r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze do ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości w sprawie przeprowadzania przetargów na nieruchomości wchodzące w skład Zasobu Nieruchomości.

Rozporządzenie określa sposób i tryb przeprowadzania przetargów na sprzedaż lub zawarcie umowy o oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Nieruchomości, w tym:

• terminy i formy wnoszenia wadium i jego zwrotu,
• tryb powoływania i sposób działania komisji przetargowej,
• sposób sporządzania oraz treść protokołu z przeprowadzonego przetargu,
• tryb postępowania w przypadku zaskarżenia przetargu,
• tryb postępowania przy przeprowadzaniu poszczególnych rodzajów przetargów oraz warunki organizowania przetargu ograniczonego.
  
  

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU z dnia 3 grudnia 2019 r. w sprawie przeprowadzania przetargów na nieruchomości wchodzące w skład Zasobu Nieruchomości (Dz. U. Nr 238/2019, poz. 2382).

USTAWA z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. Nr 245/2019, poz. 2363, z późn. zm.).

Jednolity tekst ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. 

Od 16 grudnia 2019 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Ustawa określa zasady tworzenia, organizacji i działalności spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej oraz zasady sprawowania nadzoru nad kasami i Kasą Krajową.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. Nr 242/2019, poz. 2412).

USTAWA z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz. U. Nr 153/2019, poz. 1495).

USTAWA z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz. U. Nr 168/2019, poz. 1649).

USTAWA z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 207/2019, poz. 2020).

USTAWA z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 210/2019, poz. 2070).
 

Krótki termin na odwołanie się od wyroku sądu opartego na podrobionych dokumentach zgodny z Konstytucją.

 Od 16 grudnia 2019 r. obowiązuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który zbadał zgodność z Konstytucją trzymiesięczny termin na wniesienie skargi na wznowienie postępowania w przypadku, gdy wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym oraz pod rygorem odrzucenia skargi wniesionej po upływie tego terminu.

 Stanowisko skarżącej

Sp. z o.o. wniosła o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla przeciwko innej spółce. Sąd okręgowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. Skarżąca złożyła skargę o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania, o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu skargi wskazała, że przedmiotowy nakaz został oparty na podrobionym dokumencie. Sąd okręgowy odrzucił skargę wniesioną przez skarżącą, ponieważ została złożona po upływie ustawowego terminu. Skarżąca wniosła zażalenie, które następnie zostało oddalone jako bezzasadne przez sąd apelacyjny.

Zdaniem Skarżącej określony w art. 407 § 1 k.p.c. trzymiesięczny termin na wniesienie skargi o wznowienie postępowania jest zbyt krótki na to, aby strona mogła przeanalizować swoją sytuację pod względem faktycznym i prawnym, a w przypadku podjęcia decyzji o wniesieniu skargi o wznowienie postępowania zebrać argumenty i dowody na poparcie swoich twierdzeń. Skarżąca podkreślała, że często wymaga to również skorzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, przy czym czynności te dotyczą też postępowań, które miały miejsce wiele lat wcześniej, co utrudnia prawidłowe i terminowe przygotowanie pisma. Prowadziło to zdaniem Skarżącej do sytuacji nieakceptowanych z punktu widzenia zasad sprawiedliwości społecznej, w szczególności, gdy podstawą wznowienia jest wydanie wyroku na podstawie podrobionego lub przerobionego dokumentu.

Skarżąca wskazała również, że regulacja kwestionowanego przepisu jest niezgodna z zasadami sprawiedliwości społecznej i nie spełnia wymogu dostatecznej określoności przepisów proceduralnych. Sformułowanie art. 407 § 1 k.p.c., zgodnie z którym termin do wniesienia skargi liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, w ocenie Skarżącej, nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, czy początkiem terminu jest uzyskanie jakiejkolwiek informacji na temat podstawy wznowienia, czy też raczej chwila uzyskania pewności, co do istnienia takiej podstawy. Nieprecyzyjność w tej kwestii - zdaniem Skarżącej - prowadzi do sytuacji, która nie pozwala stronom na dokładne określenie terminu, w którym może wykonać swoje uprawnienie do żądania wznowienia postępowania cywilnego zakończonego prawomocnym orzeczeniem.

Stanowisko Trybunału

Trybunał Konstytucyjny uznał, że trzymiesięczny termin wznowienia postępowania cywilnego z powodu oparcia wyroku na dokumencie przerobionym lub podrobionym, liczony od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, jest zgodny z Konstytucją.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 407 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego w zakresie, w jakim przewiduje, że skargę o wznowienie postępowania cywilnego z powodu oparcia wyroku na dokumencie podrobionym lub przerobionym wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 407 § 1 k.p.c. wyznacza określony horyzont czasowy, w którym dopuszczalne jest złożenie skargi o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem. Termin ten stanowi ingerencję w prawo do uruchomienia procedury sądowej i jej odpowiedniego ukształtowania, a także w prawo do uzyskania wiążącego i ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy. Rozwiązanie to służy jednak ochronie stabilności orzeczeń sądowych, jest konieczne dla zapewnienia porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz praw i wolności osób trzecich i nie prowadzi do nadmiernego ograniczenia praw osób zainteresowanych wznowieniem postępowania cywilnego.

Oceniając, że termin wznowienia postępowania, przewidziany w art. 407 § 1 k.p.c., spełnia wymogi proporcjonalności, Trybunał wziął pod uwagę m.in. następujące argumenty:

Po pierwsze, termin ten należy do najdłuższych terminów procesowych prawa cywilnego i w 1996 r. został trzykrotnie wydłużony. Jego wymiar nie odbiega też w znaczący sposób od standardów innych państw europejskich.

Po drugie, termin ten nie jest zbyt krótki z punktu widzenia stopnia skomplikowania skargi o wznowienie postępowania ani zakresu czynności poprzedzających jej wniesienie. Wymogi formalne tego pisma procesowego, przewidziane w art. 409 k.p.c., nie są wysokie. Ponadto skarga o wznowienie stanowi kontynuację wcześniejszego postępowania, przy jej formułowaniu możliwe jest więc wykorzystanie wcześniejszych pism procesowych. Długość tego terminu jest także wystarczająca do skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej.

Po trzecie, liczenie tego terminu od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, nie budzi w praktyce kontrowersji. Z orzecznictwa sądowego jednoznacznie wynika, że chodzi tutaj o dzień powzięcia wiarygodnej informacji o podstawie wznowienia, nie jest natomiast konieczne potwierdzenie tej informacji wyrokiem skazującym za przerobienie lub podrobienie dokumentu. Nie ulega wątpliwości, że warunek ten jest spełniony najpóźniej w dniu złożenia przez skarżącego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – pochopne składanie takich zawiadomień może spowodować odpowiedzialność karną.

Po czwarte, rygoryzm kwestionowanego unormowania jest łagodzony przez możliwość przywrócenia terminu, jeżeli strona nie dotrzymała go nie ze swojej winy.

Podstawa prawna:

WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO z dnia 10 grudnia 2019 r. sygn. akt SK 16/19 (Dz. U. Nr 242/2019, poz. 2406).

USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 220/2016, poz. 1822, z późn. zm.).
 

Wzór wniosku o udzielenie wsparcia, promesy lub pożyczki na spłatę zadłużenia kredytobiorcom, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. 

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze do ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej

Rozporządzenie określa wzór wniosku o udzielenie wsparcia, promesy lub pożyczki na spłatę zadłużenia dla kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej wraz z opisem niezbędnych załączników.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie wzoru wniosku o udzielenie wsparcia, promesy lub pożyczki na spłatę zadłużenia kredytobiorcom, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. Nr 248/2019, poz. 2474).

USTAWA z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. Nr 215/2019, poz. 2138).