Nowe przepisy prawne w I kwartale 2023 roku

W artykule wykorzystano omówienia ustaw przedstawione na stronach internetowych Prezydenta RP oraz omówienia wyroków Trybunału Konstytucyjnego przedstawione na stronach internetowych Trybunału Konstytucyjnego, a także materiały informacyjne znalezione na stronach Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.

Finansowe wsparcie udzielane na realizację niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych.

Od 31 grudnia 2022 r. wchodzi w życie rozporządzenie wykonawcze w sprawie finansowego wsparcia udzielanego na realizację niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych.

Rozporządzenie określa szczegółowy zakres informacji, które należy podać dla przedsięwzięć mieszkaniowych, o których mowa w ustawie o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych, wzór formularza oraz sposób ustalania dopuszczalnej wysokości rekompensaty.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU I TECHNOLOGII z dnia 21 grudnia 2022 r. w sprawie finansowego wsparcia udzielanego na realizację niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2854).

USTAWA z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 377 z późn. zm.).

Sposób prowadzenia książki obiektu budowlanego.

Od 1 stycznia 2023 r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze w sprawie książki obiektu budowlanego oraz systemu Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego.

Rozporządzenie określa:

• szczegółowy sposób prowadzenia książki obiektu budowlanego w postaci papierowej i elektronicznej, w tym dokonywania wpisów;
• szczegółowy sposób uwierzytelniania i autoryzacji w systemie Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego, zwanym dalej „systemem c-KOB".

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU I TECHNOLOGII z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie książki obiektu budowlanego oraz systemu Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego (Dz. U. z 2022, poz. 2778).

USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, z późn. zm.).

Niektóre definicje rozporządzenia:

Książkę obiektu budowlanego oraz kolejne tomy książki obiektu budowlanego prowadzi się w sposób usystematyzowany, tak aby składały się:

   1)     ze strony tytułowej;

   2)     z tablicy nr I - Informacje o obiekcie budowlanym;

   3)     z tablicy nr II - Dane właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego;

   4)     z tablicy nr III - Przeprowadzone kontrole, o których mowa w art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane;

   5)     z tablicy nr IV - Ekspertyzy i opinie techniczne;

   6)     z tablicy nr V - Przeglądy techniczne, konserwacja oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2057);

   7)     z tablicy nr VI - Roboty budowlane związane z obiektem budowlanym wykonywane po oddaniu do użytkowania;

   8)     z tablicy nr VII - Katastrofy budowlane dotyczące obiektu budowlanego.

Jednolity tekst ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Od 8 marca 2023 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Przedmiotem działalności spółdzielni może być:

• budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;
• budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;
• budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;
• udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;
• budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 27 stycznia 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 438).

Nowe zasady dotyczące renowacji budynków, charakterystyk energetycznych i wyposażenia w media.

Od 28 kwietnia 2023 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy - Prawo budowlane.

Ustawa wdraża do krajowego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która została zmieniona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/844 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. Transpozycji podlegają przepisy dyrektywy dotyczące:

• długoterminowej strategii renowacji budynków,
• udostępniania do celów statystycznych i badawczych, a także właścicielowi budynku, co najmniej zagregowanych, zanonimizowanych danych dotyczących świadectw charakterystyki energetycznej,
• wyposażenia budynków niemieszkalnych w systemy automatyki i sterowania,
• przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji.

Ponadto, ustawa służy stosowaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (EU) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013.

Wdrożenie wskazanych aktów prawa unijnego polega na nowelizacji ustawy o charakterystyce energetycznej budynków (art. 1 noweli) oraz ustawy – Prawo budowlane (art. 2 noweli).

Najistotniejsze zmiany dotyczą:

• przekazania przez osobę uprawnioną do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej zlecającemu sporządzenie świadectwa dokumentu zarówno w formie papierowej, tak jak ma to miejsce w chwili obecnej, jak i w formie elektronicznej, opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym osoby uprawnionej;
• uwzględnienia możliwości przekazania właścicielowi części budynku lub osobie, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub osobie, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, kopii świadectwa charakterystyki energetycznej w formie papierowej lub w formie wydruku świadectwa przekazanego w postaci elektronicznej;
• uzupełnienia świadectwo charakterystyki energetycznej budynku o oświadczenie osoby, która sporządziła świadectwo, że dokument został wygenerowany z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń;
• uwzględnienia podczas dokonywania czynności notarialnej informacji o spełnieniu wymogu wynikającego z ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, polegającego na przekazaniu przez zbywcę świadectwa charakterystyki energetycznej nabywcy. W ustawie wskazano, że notariusz odnotuje w akcie notarialnym przekazanie nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej. W przypadku nieprzekazania nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej notariusz pouczy podmiot obowiązany do jego przekazania o karze grzywny za niewykonanie tego obowiązku;
• obowiązku właściciela lub zarządcy budynku o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2, w którym są świadczone usługi dla ludności –  umieszczania w widocznym miejscu w tym budynku kopi świadectwa charakterystyki energetycznej, które przekazano w postaci papierowej, albo wydruk świadectwa charakterystyki energetycznej, które przekazano w postaci elektronicznej, z wyłączeniem zaleceń zawartych w tym świadectwie, o ile świadectwo dla tego budynku zostało sporządzone;
• dodania w art. 13 obowiązującej ustawy wskaźników charakterystyki energetycznej, które należy podawać w ogłoszeniach lub reklamach o zbyciu lub najmie budynku lub jego części, w przypadku gdy dla budynku zostało już sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej. W przypadku gdy dla budynku lub części budynku zostało sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej, właściciel lub zarządca tego budynku lub tej części budynku, osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, albo podmiot działający na ich zlecenie poda w ogłoszeniu lub reklamie dotyczących zbycia lub najmu budynku lub jego części wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową i nieodnawialną energię pierwotną, udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową oraz jednostkową wielkość emisji CO2.
• zmian przeprowadzania okresowych kontroli źródeł ciepła niewymienionych w art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków oraz wprowadzenia kontroli dla połączonych systemów ogrzewania pomieszczeń i wentylacji oraz systemów klimatyzacji lub połączonych systemów klimatyzacji i wentylacji. Obowiązujące przepisy dotyczą kontroli kotłów o mocy cieplnej od 20 kW, a urządzeń chłodniczych o mocy większej niż 12 kW, natomiast uchwalone przepisy wprowadzają dodatkowo obowiązek kontroli systemów ogrzewania oraz połączonych systemów ogrzewania i wentylacji oraz dla połączonych systemów klimatyzacji i wentylacji o mocy chłodniczej ponad 70 kW.

W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo dotyczy obowiązku dołączenia do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie kopii świadectwa charakterystyki energetycznej przekazanego w postaci papierowej albo wydruk świadectwa charakterystyki energetycznej przekazanego w postaci elektronicznej – w przypadku budynków, z wyłączeniem budynków, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków.

W art. 3 wprowadzono przepis dotyczący obowiązku instalacji, w terminie do dnia 31 grudnia 2024 r., w stosownych przypadkach, w budynkach wyposażonych w duże systemy ogrzewania, klimatyzacji, połączone systemy ogrzewania i wentylacji lub klimatyzacji i wentylacji systemów automatyki i sterowania dla budynków. Ponadto wskazano sposoby oceny zasadności tego montażu od strony technicznej i ekonomicznej w celu zapewnienia stosowania optymalnych rozwiązań w użytkowanych budynkach.

Zgodnie z art. 4 nowelizacji świadectwa charakterystyki energetycznej przekazane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zachowują ważność przez okres, na jaki zostały sporządzone. Do świadectw charakterystyki energetycznej i protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji, nieprzekazanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy - Prawo budowlane (Dz. U. z 2022 r. poz. 2206)

USTAWA z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. z 2021 r., poz. 497).

USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r., poz. 2351 z późn. zm).